Niniejszy dokument przedstawia zagrożenia związane z wilgocią, mogące powstać podczas budowy budynku w technologii z użyciem słomy jako materiału budowlanego. Informacja ta jest kierowana głównie do kierowników budów, wykonawców oraz inwestorów realizujących budowę w systemie gospodarczym. Zaleca się uwzględnienie tych wytycznych podczas budowy.

Poniższa informacja jest zebraniem doświadczeń budowniczych naturalnych w Polsce. Została opracowana na podstawie opinii i spostrzeżeń wykonawców. Informacja ta ma charakter zaleceń. Informacja ta nie ma charakteru prawnego, a jej stosowanie jest dobrowolne. Osoby stosujące niniejsze zalecenia, wykonują to na własną odpowiedzialność.

INFORMACJE WYKONAWCZE DOTYCZĄCE ZAGADNIEŃ WILGOTNOŚCIOWYCH PODCZAS REALIZACJI BUDYNKÓW WZNOSZONYCH W TECHNOLOGIACH BUDOWANIA Z UŻYCIEM KOSTEK SŁOMY

Największe zagrożenia wykonawcze podczas realizacji budynków wznoszonych w technologiach z użyciem kostek słomy, narażające wykonawcę na naprawy, lub inwestora na wadliwe działanie budynku (pękanie tynków, zapadanie się ścian, brak szczelności, zagrzybienia) związane są z zawilgoceniem lub zamoknięciem słomy. Słoma jest materiałem organicznym, który pod wpływem wody ulega biodegradacji. Aby jako materiał budowlany była elementem trwałym i działającym na naszą korzyść, zdrowym, należy zachować jej odpowiednią wilgotność (mniejszą niż 13‑18%).

ZALECA SIĘ:

• Słomę przechowywać pod zadaszeniem, w miejscach suchych i przewiewnych, lub regularnie wietrzonych (namioty, stodoły, pod plandekami). Nie układać kostek słomy jak i prefabrykatów bezpośrednio na ziemi lecz na paletach, lub innych elementach ograniczających ich kontakt z podłożem, w celu uniknięcia ich zawilgocenia.
• Kostki słomy przed montażem w budynku należy poddać sprawdzeniu, zbadać ich wilgotność (poprzez włożenie np. ręki do środka kostki lub przy pomocy miernika) oraz sprawdzić wizualnie i zapachowo, czy nie są zarażone grzybem, bądź inną chorobą. Kostek zawilgłych, mokrych, o złym zapachu, pylących, w źdźbłami kolorze siwym nie należy montować w konstrukcję.
• W celu osłonięcia słomy przed opadami (i uniknięcia zawilgocenia) dach budynku należy wykonać przed słomowaniem ścian, a jeśli jest to niemożliwe (np. w przypadku konstrukcji loadbearing lub prefabrykowanych) stosować odpowiednie plandeki i daszki tymczasowe osłaniające słomę.
• Elementy ze słomy zaleca się montować min. 30cm ponad powierzchnią terenu, aby ograniczyć możliwość zawilgocenia kostek przez podciąganie wilgoci z gruntu, lub odpryskiwanie deszczu.
• Zamokłe lub wilgotne kostki wmontowane w konstrukcje domu należy bezwzględnie wymienić na kostki o odpowiedniej wilgotności.
• Z szczególną starannością montować parapety oraz progi. Nie wolno zostawiać ścian z nieosłoniętymi parapetami lub bez plandeki ochronnej na zimę lub jesień.
• Na zimę wbudowaną w elementy budynku słomę zabezpieczyć minimum pierwszą warstwą tynku (obrzutka plus szczelny tynk) lub płytami wiatrochronnymi z włókna drzewnego np. steico, vestaeco. Warto dodatkowo zabezpieczyć ścianę zachodnią lub zachodnią-północną (tą od której wieje najczęściej wiatr)np. plandeką. W przypadku dachu położyć warstwę przeciwwodną (np. membranę wiatroizolacyjną).
  Uwaga: Nie zaleca się prowadzenia mokrych prac np. tynkarskich, podczas przymrozków (może to powodować odpadanie tynków od kostek oraz ich technologiczną nietrwałość).
• Elementy instalacji wodno-kanalizacyjnych i grzejnych, w których występuje woda, wykonywać ze szczególną starannością, w celu uniknięcia zalania ścian. Żadne z instalacji nie powinny być prowadzone w warstwie słomy. Instalacje prowadzić w tynku a tam gdzie to tylko możliwe należy instalacje prowadzić w warstwach podłogi z podejściami od dołu, unikając ścian zewnętrznych.
• Nie pozostawiać czynnych instalacji wodnych i wypełnionych rur w nieogrzewanym budynku. Wodę w instalacji na zimę spuścić i wydmuchać.
• Podwykonawcę poinformować o mogących powstać zagrożeniach i szkodach wynikających z zamoknięcia słomy i ścian zewnętrznych.
  Uwaga: Zaleca się ogrzewanie budynku na zimę nawet jak nie jest jeszcze zamieszkany w celu uniknięcia nadmiernej kondensacji pary wodnej w przegrodach przy schnięciu tynków. Jeśli woda została spuszczona z rur można przepalać w piecu/kominku raz na jakiś czas (po odbiorze urządzeń i komina przez kominiarza i zachowaniu wszelkich środków ostrożności i bezpieczeństwa bhp i p.poż).
• Zwrócić szczególną uwagę na izolacje przeciwwodną na balkonach (oraz innych elementach narażonych na zalanie wody), znajdujących się w budynku nad elementami słomianymi.

autor: Magdalena Górska (eKodama) – Architekta zajmująca się projektowaniem zdrowych naturalnych domów i wnętrz. Prowadzi też wykłady i warsztaty z tej tematyki. Eksperymentuje z naturalnymi materiałami.

Wersja broszurki w formacie PDF do ściągnięcia TUTAJ

Czy informacje zawarte w tej broszurce wydają Ci się potrzebne i użyteczne? Wiedz, że zostały one opracowane wolontaryjnie. Wesprzyj działania naszego stowarzyszenia dobrowolnym datkiem na cele statutowe i przyczyń się do rozwoju standardów budownictwa naturalnego w Polsce: Ogólnopolskie Stowarzyszenie Budownictwa Naturalnego, ul. Szczera 23A, 02‑392 Warszawa. Nr konta: 24 1540 1245 2056 9094 0224 0001, dopisek: Darowizna na cele statutowe. Masz inne uwagi i spostrzeżenia? Napisz na: info@osbn.pl